Kira sözleşmesi yapılırken, mal sahibi, kiracının imzasının yanı sıra, bir de kefil istediğinde, vergi yönünden ilginç bir "sürpriz" ortaya çıkıyor.
Damga vergisi konut ve işyeri kiralamalarında farklı uygulanıyor. Depozito ve kefil devreye girince, uygulama çok daha farklı oluyor.
KİRA SÖZLEŞMESİNDE BAZI 'İNCE NOKTALAR' VAR
Gerçek kişilerce, "konut" olarak kiraya verilen gayrimenkuller için düzenlenen kira sözleşmelerinde, bazı "ince noktalar" var.
1. Damga Vergisine Tabi Olmayan Sözleşmeler:
Yalnızca kiraya veren ve kiralayan kişilerin imzasını içermesi, depozito tutarı, kefalet şerhi içermemesi durumunda, kira sözleşmesi damga vergisinden istisna tutulur (Damga V. Kanunu'na ekli 2 Sayılı tablonun IV/31 No.lu fıkrası).
2. Damga Vergisine Tabi Olan Sözleşmeler:
a) Sözleşmenin Depozito Tutarını da Kapsaması:
Sözleşmenin, kira tutarı yanında "depozito" tutarını da kapsaması durumunda, depozito tutarının "teminat hükmünde" olması nedeniyle, sözleşmenin sadece depozito tutarı üzerinden, düzenlenme tarihi itibariyle, nüsha sayısına göre nispi damga vergisine (2014 yılı için binde 9.48 damga vergisine) tabi tutulması gerekir (DV Kanununa ekli 1 sayılı tablonun IA-3 fıkrası).
b) Sözleşmenin Kefil İmzasını da İçermesi:
Kiracı ve kiralayan yanında, "adi kefil", "müteselsil kefil", "müşterek borçlu ve müteselsil kefil" olarak kefil imzasını da kapsaması durumunda, kira bedeli üzerinden, düzenleme tarihi itibariyle nüsha sayısına göre binde 9.48 damga vergisine tabi tutulması gerekir (DV Kanununa ekli 1 sayılı Tablonun I/A-3 fıkrası)
c) Sözleşmenin (a) ve (b) Bentlerini Birlikte İçermesi:
Kiracı ve kiralayan yanında "adi kefil", "müteselsil kefil", "müşterek borcu ve müteselsil kefil" şeklinde şerhle birlikte depozito bedeli de içermesi durumunda, depozito ve kefalet şerhi işlemlerine ilişkin tutarın toplamı üzerinden, düzenlenme tarihi itibariyle "nüsha sayısına göre" damga vergisi ödenmesi gerekir (DV. Kanunu Md.6/1).
İŞYERİ KİRALARI
İşyeri kiralamalarında, depozito ve kefil olmasa dahi, yapılan kira sözleşmelerinde yazılı KDV hariç toplam kira tutarı damga vergisine tabidir. Kira tutarı sözleşmeye net olarak yazılmışsa, brüt tutardır.
Damga vergisinin oranı (2014 yılı için) her bir nüsha için yıllık kira tutarının binde 1.89'dur.
Kefil varsa, kefil için de ayrıca yıllık kira tutarı üzerinden, nüsha sayısına göre binde 9.48'dir. Sözleşmede kaç nüsha olduğu belirtilmemişse, 2 nüsha olduğu kabul edilir.
Kira süresi, bir yıldan uzun ise örneğin 5 yıllık ise, damga vergisi 5 yıllık kira tutarı üzerinden, kefil varsa (1.89 + 9.48 = binde 11.37 oranında) yine nüsha sayısına göre ayrı ayrı hesaplanacaktır.
Damga vergisini, sözleşmeye taraf olan kişilerden, herhangi birisinin ödemesi yeterlidir.
Damga vergisi ve cezasında, imza edenler zincirleme sorumludurlar. Buna göre örneğin, kiracı damga vergisini beyan etmemişse, vergi mal sahibinden istenir.
OTOMATİK UZAYAN SÖZLEŞMELER
Kira sözleşmesi, bir yıllık yapılmış ve her yıl otomatik olarak uzuyorsa, damga vergisinin her yıl ödenmesi gerekmiyor.
Ancak sözleşmeye dayalı bir işlem sırasında örneğin; işyeri kirası nedeniyle fazla kesilen vergilerin iadesinde, damga vergisinin ödenmiş olma koşulu aranıyor.
Damga vergisi, fazla bilinen bir vergi değil. Bu nedenle, milyonlarca gayrimenkul sahibi ve kiracının dikkat etmesinde yarar var. "
Hürriyet
